Το γλαύκωμα είναι μια πάθηση που οδηγεί στην απώλεια της όρασης απροειδοποίητα. Στα πρώιμα στάδια της νόσου είναι δυνατόν να μην υπάρξουν συμπτώματα. Ειδικοί εκτιμούν ότι οι μισοί άνθρωποι που έχουν γλαύκωμα μπορεί να μην γνωρίζουν ότι νοσούν. Η απώλεια της όρασης προκαλείται από βλάβη στο οπτικό νεύρο. Το οπτικό νεύρο παίζει το ρόλο ηλεκτρικού καλωδίου με πάνω από ένα εκατομμύριο σύρματα και είναι υπεύθυνο για την μεταφορά εικόνων από το μάτι στον εγκέφαλο.
Δεν υπάρχει προς το παρόν οριστική θεραπεία για το γλαύκωμα. Παρ’ όλα αυτά η φαρμακευτική θεραπεία ή η χειρουργική μπορούν να επιβραδύνουν ή να αποτρέψουν απώλεια της όρασης. Η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται μεταξύ, άλλων παραγόντων, από τον τύπο του γλαυκώματος. Η πρώιμη ανίχνευση είναι ζωτικής σημασίας για την αποτροπή της εξέλιξης της νόσου.
Παλαιότερα υπήρχε η πεποίθηση ότι η υψηλή πίεση στο μάτι, γνωστή και ως ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ), είναι η κύρια αιτία για την βλάβη του οπτικού νεύρου. Παρόλο που η ΕΟΠ είναι ξεκάθαρα ένας παράγοντας κινδύνου, πλέον γνωρίζουμε ότι πρέπει να υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες, διότι και άτομα με «φυσιολογικά» επίπεδα πίεσης μπορεί να υποστούν απώλεια όρασης, λόγω του γλαυκώματος.
Το γλαύκωμα των ενηλίκων χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:
Α. το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας και
Β. το γλαύκωμα κλειστής γωνίας.
Ποιός κινδυνεύει από τη νόσο του γλαυκώματος;
Ο καθένας κινδυνεύει από τη νόσο του γλαυκώματος. Ωστόσο, ορισμένες ομάδες ατόμων διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο από άλλες. Άτομα υψηλού κινδύνου για γλαύκωμα θα έπρεπε να κάνουν έναν πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένης και της διαστολής της κόρης, κάθε ένα με δύο χρόνια.
ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ
A. Αφρο-Αμερικανοί
Το γλαύκωμα είναι η κύρια αιτία τύφλωσης στους Αφρο-Αμερικανούς. Είναι έξι με οχτώ φορές πιο συνήθης στους Αφρο-Αμερικανούς έναντι των Καυκάσιων.
B. Άτομα άνω των 60 ετών
Το γλαύκωμα είναι πολύ πιο σύνηθες στους ηλικιωμένους.Διατρέχετε έξι φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσετε από γλαύκωμα αν είστε άνω των 60 ετών.
Γ. Μέλη οικογενειών με γλαύκωμα
Ο πιο συχνός τύπος γλαυκώματος, το πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, είναι κληρονομικός. Άν άτομα του άμεσου οικογενειακού σας περιβάλλοντος έχουν γλαύκωμα, διατρέχετε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο από τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Το θετικό οικογενειακό ιστορικό αυξάνει τον κίνδυνο για γλαύκωμα τέσσερις έως εννέα φορές.
Δ. Ασιάτες
Τα άτομα ασιατικής προέλευσης εμφανίζονται να διατρέχουν ένα σχετικά μεγαλύτερο κίνδυνο για γλαύκωμα κλειστής γωνίας. Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας είναι υπεύθυνο για το λιγότερο απο το 10% όλων των διαγνωσμένων περιπτώσεων γλαυκώματος.
Ε. Χρήστες στεροειδών (κορτιζόνης)
Υπάρχουν μερικές ενδείξεις που συνδέουν την χρήση στεροειδών με το γλαύκωμα. Μία μελέτη δημοσιευμένη στο Περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης το 1997, έδειξε αύξηση κατά 40% στη συχνότητα εμφάνισης οφθαλμικής υπερτονίας και γλαυκώματος ανοικτής γωνίας σε ενήλικες που χρειάζονταν κατά προσέγγιση 14 έως 35 εισπνοές αερολύματος στεροειδών για να ελέγξουν το άσθμα τους. Η δόση αυτή είναι πολύ υψηλή, απαιτούμενη μόνο σε περιπτώσεις βαρέος άσθματος.
Ζ. Οφθαλμικός τραυματισμός
Τραυματισμός στον οφθαλμό μπορεί να προκαλέσει δευτεροπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας. Αυτός ο τύπος γλαυκώματος δύναται να εμφανιστεί άμεσα μετατραυματικά ή χρόνια αργότερα.
Αμβλείς τραυματισμοί που «μελανιάζουν» το μάτι (αναφέρονται ως αμβλέα τραύματα) ή τραυματισμοί που διαπερνούν (διατιτραίνουν) τον οφθαλμό μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο διηθητικό σύστημα του οφθαλμού, οδηγώντας σε μετα-τραυματικό γλαύκωμα.
Η πιο συχνή αιτία είναι σχετική με αθλητικές κακώσεις που συμβαίνουν στο τένις ή την πυγμαχία.
ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Άλλοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
• Υψηλή μυωπία
• Σακχαρώδη Διαβήτη
• Αρτηριακή Υπέρταση
• Κεντρικό πάχος κερατοειδούς λιγότερο από 500 μ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΥ
Ένα σκληρό λευκό κάλυμμα ονόματι σκληρός χιτώνας προστατεύει το μάτι. Μέρος του λευκού σκληρού είναι ορατό στο έμπροσθεν μέρος του οφθαλμού. Μία διαφανής, λεπτή μεμβράνη ονόματι επιπεφυκότας καλύπτει τον σκληρό. Στο έμπροσθεν τμήμα του οφθαλμού είναι ο κερατοειδής χιτώνας. Ο κερατοειδής είναι το διαφανές μέρος του προστατευτικού καλύμματος του ματιού. Επιτρέπει στο φως να εισέλθει στον οφθαλμό.
Η ίριδα είναι το έγχρωμο τμήμα του οφθαλμού που συστέλεται και διαστέλεται ούτως ώστε η κόρη να επιτρέπει την είσοδο της κατάλληλης ποσότητας φωτός στον οφθαλμό. Το φως κατευθύνεται από την κόρη στον φακό. Ο φακός εστιάζει το φως επάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα (στην εσωτερική επένδυση του ματιού). Νευρικές ίνες από τον αμφιβληστροειδή μεταφέρουν εικόνες στον εγκέφαλο μέσω του οπτικού νεύρου.
Υγιής αποχέτευση (διήθηση - διηθητικός μηχανισμός)
Το μπροστινό τμήμα του οφθαλμού είναι γεμάτο με ένα διαυγές υγρό, που καλείται υδατοειδές υγρό, το οποίο παράγεται από το ακτινωτό σώμα και απορροφάται δια μέσου του αποχετευτικού (διηθητικού) συστήματος του οφθαλμού στην αιματική κυκλοφορία. Αυτό το αποχετευτικό σύστημα είναι ένας ηθμός αποτελούμενος από κανάλια εκροής γύρω από τη ρίζα της ίριδας. Η καλή αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού βοηθά στην διατήρηση της πίεσης του ματιού σε φυσιολογικά επίπεδα. Η παραγωγή, η κυλοφορία και η αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού είναι μια ενεργή διαρκής διαδικασία, η οποία απαιτείται για την διατήρηση της υγείας του οφθαλμού.
Η εσωτερική πίεση του ματιού (ενδοφθάλμια πίεση ή ΕΟΠ) εξαρτάται από την ποσότητα του υγρού μέσα στο μάτι. Εάν το αποχετευτικό σύστημα του οφθαλμού σας λειτουργεί σωστά αποτρέπεται μία αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Παρομοίως, εάν το σύστημα παραγωγής λειτουργεί κανονικά, τότε θα παράγεται η σωστή ποσότητα υγρού για έναν υγιή οφθαλμό. Η ΕΟΠ σας μπορεί να ποικίλλει σε διαφορετικές ώρες της ημέρας, άλλα φυσιολογικά παραμένει εντός ενός ορίου διακύμανσης που δεν επιφέρει βλάβες στον οφθαλμό.
Ο ΟΦΘΑΛΜΟΣ ΜΕ ΓΛΑΥΚΩΜΑ
Στους περισσότερους τύπους γλαυκώματος, το αποχετευτικό σύστημα του ματιού «φράζει», έτσι το ενδοφθάλμιο υγρό δεν μπορεί να παροχετευθεί και προκαλείται αύξηση της πίεσης εντός του οφθαλμού. Η υψηλή πίεση προκαλεί βλάβη στο ευαίσθητο οπτικό νεύρο και έχει ως συνέπεια την απώλεια όρασης.
Ο ΟΠΤΙΚΟΣ ΔΙΣΚΟΣ
Διαθέτετε εκατομμύρια οπτικών ινών που διατρέχουν τον αμφιβληστροειδή προς το οπτικό νεύρο. Αυτές οι ίνες συναντώνται στον οπτικό δίσκο. Κατά την διάρκεια αύξησης της πίεσης του υγρού μέσα στο μάτι σας, προκαλείται βλάβη αυτών των ευαίσθητων νευρικών ινών και αρχίζει η διαδικασία του θανάτου τους. Οσο πεθαίνουν οι οπτικές (νευρικές) ίνες, αρχίζει η κοίλανση του οπτικού δίσκου. Εάν η πίεση παραμείνει πολύ υψηλή για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο οπτικό νεύρο με αποτέλεσμα την απώλεια όρασης.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΑΛΛΗ ΑΙΤΙΑ;
Παλαιότερα υπήρχε η πεποίθηση ότι η υψηλή ενδοφθάλμια πίεση αποτελούσε την κύρια αιτία της βλάβης του οπτικού νεύρου. Παρόλο που η ΕΟΠ είναι σαφώς ένας παράγοντας κινδύνου, γνωρίζουμε ότι πρέπει να ενέχονται και άλλοι παράγοντες, διότι άτομα με «φυσιολογική» ΕΟΠ μπορεί να έχουν απώλεια όρασης από το γλαύκωμα.
ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΥΓΡΟ (ΥΔΑΤΟΕΙΔΕΣ ΥΓΡΟ)
Το υδατοειδές υγρό είναι το διαυγές, υδαρές υγρό, το οποίο παράγεται συνεχώς εντός του οφθαλμού. Είναι διαφορετικό από τα δάκρυά σας. Τα δάκρυα παράγονται από αδένες εκτός του ματιού και εφυγραίνουν την εξωτερική επιφάνεια του βολβού του ματιού.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Η πρώιμη ανίχνευση, μέσω τακτικού και πλήρους οφθαλμολογικού ελέγχου, είναι το κλειδί για την προστασία της όρασης από βλάβη που μπορεί να της προκαλέσει το γλαύκωμα.
Είναι σημαντικό να εξετάζονται συχνά τα μάτια σας. Ο έλεγχος των ματιών θα έπρεπε να γίνεται στην ηλικία:
Των 35 και 40 ετών
Των 40 έως 60 ετών, έλεγχος κάθε δύο με τέσσερα χρόνια
Μετά τα 60, κάθε ένα με δύο έτη
Ο,ποιοσδήποτε με παράγοντες υψηλού κινδύνου, θα έπρεπε να ελέγχεται κάθε ένα με δύο έτη μετά την ηλικία των 35 ετών.
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟ ΤΟΥ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ
Τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις για το γλαύκωμα περιλαμβάνουν δύο οφθαλμολογικές εξετάσεις ρουτίνας: την τονομέτρηση και την οφθαλμοσκόπηση.
ΤΟΝΟΜΕΤΡΗΣΗ
Η τονομέτρησης μετρά την εσωτερική πίεση του ματιού. Χρησιμοποιούνται σταγόνες για την αναισθητοποίηση του οφθαλμού. Κατόπιν ο ιατρός χρησιμοποιεί μία ειδική συσκευή που μετρά την πίεση του ματιού.
ΟΦΘΑΛΜΟΣΚΟΠΗΣΗ
Η οφθαλμοσκόπηση χρησιμοποιείται για να εξετασθεί το εσωτερικό του οφθαλμού, ειδικότερα το οπτικό νεύρο.
Εάν η πίεση στο μάτι δεν είναι στα φυσιολογικά όρια τιμών ή αν η μορφολογία του οπτικού νεύρου είναι ασύνηθης, τότε διεξάγονται δύο ειδικές δοκιμασίες. Αυτές οι δύο εξεταστικές μέθοδοι ονομάζονται περιμετρία και γωνιοσκοπία.
ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΑ
Η εξέταση της περιμετρίας είναι γνωστή και ως εξέταση οπτικών πεδίων (οπτικού πεδίου). Κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης σας ζητείται να κοιτάτε ευθεία μπροστά και να εντοπίσετε ένα φως. Αυτό βοηθά να σχηματισθεί ένας «χάρτης» της όρασής σας.
ΓΩΝΙΟΣΚΟΠΙΑ
Η γωνιοσκοπία είναι μια ανώδυνη εξέταση του οφθαλμού, η οποία ελέγχει εάν η γωνία, όπου η ίριδα συναντάται με τον κερατοειδή χιτώνα, είναι ανοικτή ή κλειστή, δεικνύοντας την ύπαρξη γλαυκώματος ανοικτής ή κλειστής γωνίας.
ΨΗΦΙΑΚΗ (ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ) ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΟΠΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΟΥ
Πρόσφατα τρεις νέες απεικονιστικές μέθοδοι του οπτικού νεύρου έχουν γίνει ευρέως διαθέσιμες. Αυτές είναι η laser πολαριμετρία (GDx), η συνεστιακή laser οφθαλμοσκόπηση (Heidelberg Retinal Tomography ή HRT II) και η οπτική τομογραφία συνάφιας (OCT).
Το μηχάνημα της laser πολαριμετρίας (GDx) δεν απεικονίζει στην πραγματικότητα το οπτικό νεύρο, αλλά υπολογίζει το πάχος της στιβάδας των νευρικών ινών στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδή χιτώνα στο όριο μεταίχμιο της μετάπτωσης των νευρικών ινών στο χείλος του οπτικού νεύρου για τον σχηματισμό του οπτικού δίσκου.
Το HRT σαρώνει την αμφιβληστροειδική επιφάνεια και το οπτικό νεύρο με την βοήθεια μίας ακτίνας laser. Ύστερα σχηματίζειμία τοπογραφική (3 –D) απεικόνιση της κεφαλής του οπτικού νεύρου. Μετράται επίσης το πάχος της στιβάδας των νευρικών ινών.
Το OCT αξιοποιεί μια τεχνική επονομαζόμενη οπτική τομογραφία συνάφιας, η οποία δημιουργεί απεικονίσεις με τη χρήση ειδικών ακτινών φωτός. Το μηχάνημα OCT μπορεί να δημιουργήσει ένα χάρτη του περιγράμματος της κεφαλής του οπτικού νεύρου, της κοίλανσης αυτού και να μετρήσει το πάχος της στιβάδας των νευρικών ινών.
Οι τρεις συσκευές μπορούν να επισημάνουν την απώλεια νευρικών ινών του νεύρου.
ΕΝΔΟΦΘΑΛΜΙΑ ΠΙΕΣΗ
Η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ) είναι σημαντική για τον καθορισμό του βαθμού του κινδύνου που διατρέχετε για να νοσήσετε από γλαύκωμα. Εφόσον η ΕΟΠ είναι υψηλή, προσεκτική αντιμετώπιση της πίεσης του ματιού σας με φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη απώλειας της όρασης. Πρόσφατες ανακαλύψεις σχετικές με τον κερατοειδή χιτώνα, το διαφανές τμήμα του προστατευτικού καλύμματος του οφθαλμού, δείχνουν ότι το πάχος του κερατοειδούς είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην ακριβή μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.
ΠΑΧΟΣ ΚΕΡΑΤΟΕΙΔΟΥΣ
Το 2002 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της Μελέτης για την Οφθαλμική Υπερτονία (OHTS). Ο σκοπός της μελέτης ήταν να καθορίσει εάν η πρώιμη θεραπευτική παρέμβαση με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής μείωσης της πίεσης θα μπορούσε να οδηγήσει στη μείωση του αριθμού των οφθαλμικά υπέρτονων ασθενών που αναπτύσσουν γλαύκωμα. Κατά τη διάρκεια της μελέτης έγινε μία σημαντική ανακάλυψη, η οποία αφορούσε το κερατοειδικό πάχος, το ρόλο του στην ενδοφθάλμια πίεση και την ανάπτυξη γλαυκώματος.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΤΟ ΠΑΧΟΣ ΤΟΥ ΚΕΡΑΤΟΕΙΔΟΥΣ
Το κερατοειδικό πάχος είναι σημαντικό, διότι μπορεί να συγκαλύψει μία ακριβή μέτρηση της τιμής της πίεσης, έχοντας ως αποτέλεσμα την θεραπευτική αντιμετώπιση μιας κατάστασης, η οποία μπορεί να μην υφίσταται στην πραγματικότητα. Η πραγματική ΕΟΠ μπορεί να υποτιμάται σε ασθενείς με λεπτότερο κερατοειδή (μικρότερο πάχος κεντρικού κερατοειδούς, ΠΚΚ) και να υπερτιμάται σε ασθενείς με μεγαλύτερο πάχος. Αυτό το γεγονός μπορεί να είναι σημαντικό για την ορθότερη διαγνωστική προσπέλασή καθώς μερικά άτομα αρχικώς διαγνωσμένα με γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης μπορούν στη πραγματικότητα να αντιμετωπισθούν ακριβέστερα με τη διάγνωση του απλού γλαυκώματος, άλλοι με την διάγνωση της οφθαλμικής υπερτονίας μπορεί να έχουν καλύτερη θεραπευτική αντιμετώπιση ως έχοντες φυσιολογική πίεση με βάση την ακριβή μέτρηση του πάχους του κερατοειδούς.
ΠΑΧΥΜΕΤΡΙΑ
Μία εξέταση παχυμετρίας είναι μια απλή, γρήγορη, ανώδυνη μέθοδος εκτίμησης του πάχους του κερατοειδούς. Με αυτή την μέτρηση ο γιατρός είναι σε θέση να υπολογίσει καλύτερα την μετρούμενη ΕΟΠ και να σχεδιάσει ένα θεραπευτικό πλάνο που να ανταποκρίνεται στην δεδομένη κατάστασή. Η διαδικασία διαρκεί περίπου ένα λεπτό μόλις για την μέτρηση και των δύο οφθαλμών.
ΤΕΣΣΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ - ΚΛΕΙΔΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ
Το γλαύκωμα είναι κύρια αιτία πρόκλησης τύφλωσης
Το γλαύκωμα μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση εάν δεν αντιμετωπισθεί θεραπευτικά. Επιπλέον δυστυχώς περίπου 10% των ατόμων με γλαύκωμα που λαμβάνουν την ενδεδειγμένη θεραπεία έχουν παρόλ’ αυτά απώλεια όρασης.
Δεν υπάρχει ακόμα ίαση για το γλαύκωμα
Το γλαύκωμα δεν είναι ιάσιμο και η όραση που έχει χαθεί δεν μπορεί να επανέλθει. Με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής ή/και χειρουργικής επέμβασης, είναι δυνατόν να σταματήσει η περαιτέρω απώλεια της όρασης. Δεδομένου ότι το γλαύκωμα είναι μια χρόνια κατάσταση, πρέπει να παρακολουθείται εφόρου ζωής. Η διάγνωση είναι το πρώτο βήμα για την διατήρηση της όρασης.
Ο καθένας κινδυνεύει από γλαύκωμα
Ο καθένας διατρέχει κίνδυνο να προσβληθεί από γλαύκωμα από τα βρέφη έως τους ηλικιωμένους. Οι ηλικιωμένοι είναι πιθανότερο να αναπτύξουν γλαύκωμα, αλλά τα βρέφη μπορεί να γεννηθούν με γλαύκωμα (περίπου 1 σε κάθε 10,000 βρέφη που γεννιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες). Νεάροι ενήλικες επίσης μπορεί να νοσήσουν.
Μπορεί να απουσιάζουν τα προειδοποιητικά συμπτώματα
Στην περίπτωση του γλαυκώματος ανοικτής γωνίας, την πιο κοινή μορφή γλαυκώματος, ουσιαστικά δεν υπάρχουν συμπτώματα. Συνήθως δεν υπάρχει πόνος που να συνοδεύει την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.
Η απώλεια της όρασης ξεκινά με την περιφερική ή πλευρική όραση. Μπορεί να αντισταθμίζεται ασυναίσθητα αυτή η απώλεια με την στροφή προς την σύστοιχη πλευρά του κεφαλιου και μπορεί να μην γίνει αντιληπτο οτιδήποτε εως ότου να έχει συντελεστεί σημαντική απώλεια όρασης. Ο καλύτερος τρόπος για την προστασία της όρασης από το γλαύκωμα είναι ο συχνός έλεγχος.
ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ
Υπολογίζεται ότι πάνω από 3 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν γλαύκωμα, αλλά μόνο οι μισοί από αυτούς γνωρίζουν ότι έχουν.
• Περίπου 120,000 είναι τυφλοί από το γλαύκωμα, αποτελόντας το 9% με 12% όλων των περιπτώσεων τύφλωσης στις Η.Π.Α.
• Γύρω στο 2% του πληθυσμού ηλικίας 40-50 και 8% άνω των 70 ετών έχουν αυξημένη ΕΟΠ.
• Το γλαύκωμα είναι η δεύτερη κυριότερη αιτία τύφλωσης παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
• Το γλαύκωμα είναι η κυριότερη αιτία τύφλωσης στον Αφρο-Αμερικανικό πληθυσμό.
• Το γλαύκωμα είναι 6 με 8 φορές συχνότερο στους Αφρο-Αμερικανούς απ’ ότι στους Καυκάσιους.
Οι Αφρο-Αμερικανοί ηλικίας 45-65 είναι κατά 14 με 17 φορές πιθανότερο να τυφλωθούν από γλαύκωμα απ’ ότι οι Καυκάσιοι με γλαύκωμα της ίδιας ηλικιακής ομάδας.
Η πιο συχνή μορφή, το Γλαύκωμα Ανοικτής Γωνίας, είναι υπεύθυνο για το 19% όλων των περιπτώσεων τύφλωσης στους Αφρο-Αμερικανούς σε σύγκριση με το 6% στους Καυκάσιους.
Άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν: άτομα άνω των 60, οικογενειακά μέλη ατόμων ήδη διαγνωσμένων, διαβητικοί και οι υψηλοί μύωπες.
Υπολογισμοί προσεγγίζουν τον συνολικό αριθμό των υπόπτων περιπτώσεων γλαυκώματος σε περίπου 65 εκατομμύρια ανά τον κόσμο.
Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Μια δημοσκόπηση βρήκε ότι:
• 74% από τα πάνω από 1,000 άτομα, τα οποία ρωτήθηκαν) στα οποία είπαν ότι εξετάζουν τα μάτια τους τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια.
• 61% εξ αυτών εξετάζονται με διαστολή της κόρης (ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για την ανίχνευση του γλαυκώματος).
• 16.1% των Αφρο-Αμερικανών δεν γνώριζαν σχετικά με το γλαύκωμα.
• 8.8% των Καυκάσιων δεν γνώριζαν τίποτα σχετικά με το γλαύκωμα.
Μια Δημοσκόπηση Έρευνας για την Πρόληψη της Τύφλωσης έδειξε ότι:
• Η τύφλωση κατετάγη τρίτη (μετά τον καρκίνο και την καρδιακή νόσο) ως ο μεγαλύτερος φόβος των ανθρώπων.
• 20% των ατόμων γνώριζε ότι το γλαύκωμα σχετίζεται με την αύξηση της πίεσης μέσα στο μάτι. Οι περισσότεροι εξ αυτών είχαν εσφαλμένα την πεποίθηση ότι κανείς θα μπορούσε να αναγνωρίσει μόνος του ότι πάσχει από γλαύκωμα, λόγω των επακόλουθων συμπτωμάτων, ή ότι το γλαύκωμα ήταν εύκολα θεραπεύσιμο ή ότι δεν οδηγούσε σε τύφλωση.
• 50% είχε ακούσει σχετικά με το γλαύκωμα, αλλά δεν ήταν σίγουρο τί ακριβώς ήταν.
• 30% δεν είχε ακούσει ποτέ σχετικά με το γλαύκωμα.
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΩΝ
Α. ΠΡΩΤΟΠΑΘΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΑ
Α1. Πρωτοπαθές Γλαύκωμα Ανοικτής Γωνίας
Είναι η πιο συνήθης μορφή γλαυκώματος και προσβάλλει περίπου τρία εκατομμύρια Αμερικανών. Προκύπτει όταν το σύστημα αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού αποφράσεται με την πάροδο του χρόνου. Η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ) αυξάνεται, διότι δεν μπορεί να εξέλθει η κατάλληλη ποσότητα υγρού από το μάτι. Στο πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας οι είσοδοι των καναλιών απορροής είναι ανοικτοί και επομένως θα έπρεπε να λειτουργούν ομαλά. Το κώλυμα εντοπίζεται στα ενδότερα τμήματα των διαύλων, όπως ένας βουλωμένος σωλήνας κάτω από το σημείο αποστράγγισης σε ένα νιπτήρα.
Οι περισσότεροι πάσχοντες δεν έχουν συμπτώματα και προειδοποιητικά σημεία. Εφόσον δεν διαγνωσθεί και δεν αντιμετωπισθεί το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας μπορεί να οδηγήσει σε προοδευτική απώλεια της όρασης. Ο τύπος αυτός γλαυκώματος αναπτύσσεται αργά και μερικές φορές χωρίς η απώλεια όρασης να γίνεται αντιληπτή για πολλά έτη. Συνήθως έχει καλή ανταπόκριση στην χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή, ειδικώτερα όταν εντοπισθεί νωρίς και χορηγηθεί θεραπεία.
Α2. Γλαύκωμα Κλειστής Γωνίας
Αυτός ο τύπος είναι γνωστός και ως οξύ γλαύκωμα ή γλαύκωμα στενής γωνίας. Είναι πολύ πιο σπάνιο και διαφέρει πολύ από το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας στο γεγονός ότι η ενδοφθάλμια πίεση αυξάνεται πολύ γρήγορα.
Αυτό συμβαίνει όταν τα αποχετευτικά κανάλια εμποδίζονται ή καλύπτονται, όπως ένας νιπτήρας στον οποίο επικαλύπτεται το σημείο αποστράγγισης.
Στο γλαύκωμα κλειστής γωνίας, η διαμόρφωση της ίριδας δεν είναι τόσο ευρεία και ανοικτή όσο είναι φυσιολογικά. Το εξώτερο μέρος της συνωστίζεται μπροστά από τους διαύλους παροχέτευσης του οφθαλμού, όταν η κόρη μεγαλώνει πάρα πολύ ή πολύ γρήγορα. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν κανείς μπεί μέσα ένα σκοτεινό δωμάτιο.
Υπάρχει μία απλή δοκιμασία για να διαπιστωθεί εάν η γωνία του προσθίου θαλάμου έχει φυσιολογική διαμόρφωση και είναι ευρεία ή εάν είναι παθολογική και στενή. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κεφαλαλγίες, οφθαλμικό άλγος, ναυτία, ίλιγγο, εμφάνιση φωτεινών στεφάνων γύρω από τα φώτα και πολύ θολωμένη όραση. Η αντιμετώπιση του γλαυκώματος κλειστής γωνίας συνήθως περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση για την δημιουργία μιάς μικρής οπής στην ίριδα..
Α3. Γλαύκωμα Φυσιολογικής Πίεσης (ΓΦΠ)
Είναι γνωστό και σαν γλαύκωμα χαμηλής πίεσης. Σε αυτόν τον τύπο γλαυκώματος το οπτικό νεύρο υφίσταται βλάβη παρόλο που η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ) δεν είναι υψηλή.Οι ειδικοί δεν γνωρίζουν γιατί τα οπτικά νεύρα ορισμένων ατόμων βλάπτονται ευρισκόμενα σε συνθήκες «φυσιολογικής» πίεσης (μεταξύ 12-22 mm Hg).
Εκείνοι οι οποίοι κινδυνεύουν περισσότερο από τον τύπο αυτό είναι οι άνθρωποι με θετικό οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος φυσιολογικής πίεσης, ιαπωνικής καταγωγής και άτομα με ιστορικό συστηματικής καρδιακής νόσου,ό πως ο ανώμαλος καρδιακός ρυθμός (καρδιακές αρρυθμίες). Το γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης εντοπίζεται συνήθως με την εξέταση του οπτικού νεύρου.
Το Ίδρυμα Έρευνας του Γλαυκώματος χρηματοδότησε μια διεθνή πολυκεντρική μελέτη για να βοηθήσει στον προσδιορισμό της ιδανικότερης θεραπευτικής αντιμετώπισης γι αυτόν τον τύπο γλαυκώματος. Συμπέρασμα της μελέτης ήταν το γεγονός ότι σταγόνες φαρμακευτικών κολλυρίων που χρησιμοποιούνται για την μείωση της πίεσης ήταν αποτελεσματικές και στις περιπτώσεις γλαυκώματος φυσιολογικής πίεσης. Προς το παρόν οι περισσότεροι οφθαλμίατροι αντιμετωπίζουν τον τύπο αυτό γλαυκώματος διατηρώντας τα φυσιολογικά επίπεδα ενδοφθάλμιας πίεσης όσο το δυνατόν χαμηλότερα με τη βοήθεια φαρμάκων, επέμβασης laser ή διηθητικής επέμβασης.
Α4. Παιδιατρικό Γλαύκωμα
Το παιδιατρικό γλαύκωμα χωρίζεται σε συγγενές γλαύκωμα (παρόν κατά τη γέννηση), νεογνικό (βρεφικό) γλαύκωμα (εμφανίζεται κατά τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής), νεανικό (εφηβικό) γλαύκωμα (από την ηλικία των τριών ετών ως τα εφηβικά χρόνια ή την νεαρή ενήλικη ζωή) και όλα τα είδη δευτεροπαθών γλαυκωμάτων που παρουσιάζονται στην παιδιατρική ηλικιακή ομάδα.
Το συγγενές γλαύκωμα είναι παρόν κατά την γέννηση και οι περισσότερες περιπτώσεις αυτού διαγιγνώσκονται κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους ζωής. Μερικές φορές δεν αναγνωρίζονται συμπτώματα μέχρι την ύστερη βρεφική ή την πρώιμη παιδική ηλικία.
Τα χρονικά περιθώρια για θεραπευτική αντιμετώπιση διαφέρουν πολύ αυτών του γλαυκώματος των ενηλίκων. Είναι πολύ σημαντικό το παιδιατρικό γλαύκωμα, να εντοπισθεί νωρίς προκειμένου να αποφευχθεί η τύφλωση.
Β. ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΑ
Το γλαύκωμα μπορεί να εμφανιστεί σαν αποτέλεσμα ενός οφθαλμικού τραυματισμού, μιας φλεγμονής, ενός όγκου ή σε προχωρημένα στάδια καταρράκτη ή διαβήτη. Μπορεί επίσης να προκληθεί από ορισμένα φάρμακα όπως τα στεροειδή. Το είδος αυτό γλαυκώματος μπορεί να είναι ήπιας ή βαρειάς μορφής. Ο τύπος θεραπευτικής αντιμετώπισης θα εξαρτηθεί από το εάν πρόκειται για γλαύκωμα ανοικτής ή κλειστής γωνίας.
Β1. Ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα
Η μορφή αυτή δευτεροπαθούς γλαυκώματος ανοικτής γωνίας εμφανίζεται με την παρουσία ενός φολιδοειδούς «σαν πιτυρίδα» υλικού που «ξεφλουδίζει» από την εξωτερική στιβάδα του φακού μέσα στο μάτι. Το υλικό συγκεντρώνεται στην γωνία του προσθίου θαλάμου μεταξύ του κερατοειδούς και της ίριδος και μπορεί να οδηγήσει σε κώλυμα του αποχετευτικού συστήματος του οφθαλμού, προκαλώντας αύξηση της πίεσης.
Το ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα είναι σύνηθες στα άτομα Σκανδιναβικής καταγωγής. Στην αντιμετώπισή του περιλαμβάνονται η φαρμακευτική αγωγή και η χειρουργική αντιμετώπιση.
Β2. Χρωστικό γλαύκωμα
Η μορφή αυτή δευτεροπαθούς γλαυκώματος ανοικτής γωνίας χαρακτηρίζεται από την παρουσία κοκκίων χρωστικής, προερχομένων από το οπίσθιο τμήμα της ίριδας στο διαυγές υγρό που παράγεται εντός του οφθαλμού. Αυτά τα μικροσκοπικά κοκκία χρωστικής κατευθύνονται προς τα κανάλια απορροής εντός του οφθαλμού και προοδευτικά τα αποφράσσουν, αυξάνοντας την ΕΟΠ. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική αντιμετώπιση.
Β3. Τραυματικό γλαύκωμα
Τραυματισμός του οφθαλμού μπορεί να προκαλέσει δευτεροπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας. Παρουσιάζεται είτε άμεσα έιτε χρόνια μετά την κάκωση. Προκαλείται από αμβλύ τραύμα που έχει σαν αποτέλεσμα «μώλωπα» (αιμορραγική εκχύμωση) στο μάτι ή από διατιτραίνον τραύμα. Επιπρόσθετα καταστάσεις όπως μεγάλου βαθμού μυωπία, παλαιός τραυματισμός, μόλυνση ή προηγηθείσα επέμβαση μπορεί να κάνουν πιο ευάλωτο τον οφθαλμό σε σοβαρό τραυματισμό.
Β4. Νεοαγγειακό γλαύκωμα
Το νεοαγγειακό γλαύκωμα συνδέεται πάντοτε με άλλες συνοδές παθήσεις, συνηθέστερα με σακχαρώδη διαβήτη. Τα νεοσχηματιζόμενα αγγεία (νεοαγγεία) παρεμποδίζουν την έξοδο του υδατοειδούς υγρού μέσω του διηθητικού ηθμού προκαλώντας αύξηση στην ενδοφθάλμια πίεση. Το είδος αυτό γλαυκώματος είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπισθεί θεραπευτικά.
Β5. Ιριδοκερατοειδικό Ενδοθηλιακό Σύνδρομο
Το σπάνιο αυτό είδος γλαυκώματος συνήθως εμφανίζεται ετερόπλευρα (σε έναν μόνο οφθαλμό). Κύτταρα της οπίσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς αναπτύσσονται στον αποχετευτικό ιστό του οφθαλμού και κατά πλάτος της επιφάνειας της ίριδας, αυξάνοντας την ΕΟΠ και βλάπτοντας το οπτικό νεύρο. Επίσης σχηματίζουν συμφύσεις (ινώδη ιστό) που προσκολλούν την ίριδα στον κερατοειδή, επιτείνοντας την απόφραξη των αποχετευτικών διαύλων.
Το Ιριδοκερατοειδικό Ενδοθηλιακό Σύνδρομο παρατηρείται συνηθέστερα σε άτομα θηλυκού γένους με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται η θολή όραση στην αφύπνιση και η εμφάνιση άλους γύρω από τα φώτα. Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών και διηθητική επέμβαση (τραμπεκουλεκτομή). Η εφαρμογή θεραπείας με laser δεν είναι αποτελεσματική σε αυτές τις περιπτώσεις.
Δεν υπάρχει προς το παρόν οριστική θεραπεία για το γλαύκωμα. Παρ’ όλα αυτά η φαρμακευτική θεραπεία ή η χειρουργική μπορούν να επιβραδύνουν ή να αποτρέψουν απώλεια της όρασης. Η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται μεταξύ, άλλων παραγόντων, από τον τύπο του γλαυκώματος. Η πρώιμη ανίχνευση είναι ζωτικής σημασίας για την αποτροπή της εξέλιξης της νόσου.
Παλαιότερα υπήρχε η πεποίθηση ότι η υψηλή πίεση στο μάτι, γνωστή και ως ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ), είναι η κύρια αιτία για την βλάβη του οπτικού νεύρου. Παρόλο που η ΕΟΠ είναι ξεκάθαρα ένας παράγοντας κινδύνου, πλέον γνωρίζουμε ότι πρέπει να υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες, διότι και άτομα με «φυσιολογικά» επίπεδα πίεσης μπορεί να υποστούν απώλεια όρασης, λόγω του γλαυκώματος.
Το γλαύκωμα των ενηλίκων χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:
Α. το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας και
Β. το γλαύκωμα κλειστής γωνίας.
Ποιός κινδυνεύει από τη νόσο του γλαυκώματος;
Ο καθένας κινδυνεύει από τη νόσο του γλαυκώματος. Ωστόσο, ορισμένες ομάδες ατόμων διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο από άλλες. Άτομα υψηλού κινδύνου για γλαύκωμα θα έπρεπε να κάνουν έναν πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένης και της διαστολής της κόρης, κάθε ένα με δύο χρόνια.
ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ
A. Αφρο-Αμερικανοί
Το γλαύκωμα είναι η κύρια αιτία τύφλωσης στους Αφρο-Αμερικανούς. Είναι έξι με οχτώ φορές πιο συνήθης στους Αφρο-Αμερικανούς έναντι των Καυκάσιων.
B. Άτομα άνω των 60 ετών
Το γλαύκωμα είναι πολύ πιο σύνηθες στους ηλικιωμένους.Διατρέχετε έξι φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσετε από γλαύκωμα αν είστε άνω των 60 ετών.
Γ. Μέλη οικογενειών με γλαύκωμα
Ο πιο συχνός τύπος γλαυκώματος, το πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, είναι κληρονομικός. Άν άτομα του άμεσου οικογενειακού σας περιβάλλοντος έχουν γλαύκωμα, διατρέχετε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο από τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Το θετικό οικογενειακό ιστορικό αυξάνει τον κίνδυνο για γλαύκωμα τέσσερις έως εννέα φορές.
Δ. Ασιάτες
Τα άτομα ασιατικής προέλευσης εμφανίζονται να διατρέχουν ένα σχετικά μεγαλύτερο κίνδυνο για γλαύκωμα κλειστής γωνίας. Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας είναι υπεύθυνο για το λιγότερο απο το 10% όλων των διαγνωσμένων περιπτώσεων γλαυκώματος.
Ε. Χρήστες στεροειδών (κορτιζόνης)
Υπάρχουν μερικές ενδείξεις που συνδέουν την χρήση στεροειδών με το γλαύκωμα. Μία μελέτη δημοσιευμένη στο Περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης το 1997, έδειξε αύξηση κατά 40% στη συχνότητα εμφάνισης οφθαλμικής υπερτονίας και γλαυκώματος ανοικτής γωνίας σε ενήλικες που χρειάζονταν κατά προσέγγιση 14 έως 35 εισπνοές αερολύματος στεροειδών για να ελέγξουν το άσθμα τους. Η δόση αυτή είναι πολύ υψηλή, απαιτούμενη μόνο σε περιπτώσεις βαρέος άσθματος.
Ζ. Οφθαλμικός τραυματισμός
Τραυματισμός στον οφθαλμό μπορεί να προκαλέσει δευτεροπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας. Αυτός ο τύπος γλαυκώματος δύναται να εμφανιστεί άμεσα μετατραυματικά ή χρόνια αργότερα.
Αμβλείς τραυματισμοί που «μελανιάζουν» το μάτι (αναφέρονται ως αμβλέα τραύματα) ή τραυματισμοί που διαπερνούν (διατιτραίνουν) τον οφθαλμό μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο διηθητικό σύστημα του οφθαλμού, οδηγώντας σε μετα-τραυματικό γλαύκωμα.
Η πιο συχνή αιτία είναι σχετική με αθλητικές κακώσεις που συμβαίνουν στο τένις ή την πυγμαχία.
ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Άλλοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
• Υψηλή μυωπία
• Σακχαρώδη Διαβήτη
• Αρτηριακή Υπέρταση
• Κεντρικό πάχος κερατοειδούς λιγότερο από 500 μ
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΥ
Ένα σκληρό λευκό κάλυμμα ονόματι σκληρός χιτώνας προστατεύει το μάτι. Μέρος του λευκού σκληρού είναι ορατό στο έμπροσθεν μέρος του οφθαλμού. Μία διαφανής, λεπτή μεμβράνη ονόματι επιπεφυκότας καλύπτει τον σκληρό. Στο έμπροσθεν τμήμα του οφθαλμού είναι ο κερατοειδής χιτώνας. Ο κερατοειδής είναι το διαφανές μέρος του προστατευτικού καλύμματος του ματιού. Επιτρέπει στο φως να εισέλθει στον οφθαλμό.
Η ίριδα είναι το έγχρωμο τμήμα του οφθαλμού που συστέλεται και διαστέλεται ούτως ώστε η κόρη να επιτρέπει την είσοδο της κατάλληλης ποσότητας φωτός στον οφθαλμό. Το φως κατευθύνεται από την κόρη στον φακό. Ο φακός εστιάζει το φως επάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα (στην εσωτερική επένδυση του ματιού). Νευρικές ίνες από τον αμφιβληστροειδή μεταφέρουν εικόνες στον εγκέφαλο μέσω του οπτικού νεύρου.
Υγιής αποχέτευση (διήθηση - διηθητικός μηχανισμός)
Το μπροστινό τμήμα του οφθαλμού είναι γεμάτο με ένα διαυγές υγρό, που καλείται υδατοειδές υγρό, το οποίο παράγεται από το ακτινωτό σώμα και απορροφάται δια μέσου του αποχετευτικού (διηθητικού) συστήματος του οφθαλμού στην αιματική κυκλοφορία. Αυτό το αποχετευτικό σύστημα είναι ένας ηθμός αποτελούμενος από κανάλια εκροής γύρω από τη ρίζα της ίριδας. Η καλή αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού βοηθά στην διατήρηση της πίεσης του ματιού σε φυσιολογικά επίπεδα. Η παραγωγή, η κυλοφορία και η αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού είναι μια ενεργή διαρκής διαδικασία, η οποία απαιτείται για την διατήρηση της υγείας του οφθαλμού.
Η εσωτερική πίεση του ματιού (ενδοφθάλμια πίεση ή ΕΟΠ) εξαρτάται από την ποσότητα του υγρού μέσα στο μάτι. Εάν το αποχετευτικό σύστημα του οφθαλμού σας λειτουργεί σωστά αποτρέπεται μία αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Παρομοίως, εάν το σύστημα παραγωγής λειτουργεί κανονικά, τότε θα παράγεται η σωστή ποσότητα υγρού για έναν υγιή οφθαλμό. Η ΕΟΠ σας μπορεί να ποικίλλει σε διαφορετικές ώρες της ημέρας, άλλα φυσιολογικά παραμένει εντός ενός ορίου διακύμανσης που δεν επιφέρει βλάβες στον οφθαλμό.
Ο ΟΦΘΑΛΜΟΣ ΜΕ ΓΛΑΥΚΩΜΑ
Στους περισσότερους τύπους γλαυκώματος, το αποχετευτικό σύστημα του ματιού «φράζει», έτσι το ενδοφθάλμιο υγρό δεν μπορεί να παροχετευθεί και προκαλείται αύξηση της πίεσης εντός του οφθαλμού. Η υψηλή πίεση προκαλεί βλάβη στο ευαίσθητο οπτικό νεύρο και έχει ως συνέπεια την απώλεια όρασης.
Ο ΟΠΤΙΚΟΣ ΔΙΣΚΟΣ
Διαθέτετε εκατομμύρια οπτικών ινών που διατρέχουν τον αμφιβληστροειδή προς το οπτικό νεύρο. Αυτές οι ίνες συναντώνται στον οπτικό δίσκο. Κατά την διάρκεια αύξησης της πίεσης του υγρού μέσα στο μάτι σας, προκαλείται βλάβη αυτών των ευαίσθητων νευρικών ινών και αρχίζει η διαδικασία του θανάτου τους. Οσο πεθαίνουν οι οπτικές (νευρικές) ίνες, αρχίζει η κοίλανση του οπτικού δίσκου. Εάν η πίεση παραμείνει πολύ υψηλή για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο οπτικό νεύρο με αποτέλεσμα την απώλεια όρασης.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΑΛΛΗ ΑΙΤΙΑ;
Παλαιότερα υπήρχε η πεποίθηση ότι η υψηλή ενδοφθάλμια πίεση αποτελούσε την κύρια αιτία της βλάβης του οπτικού νεύρου. Παρόλο που η ΕΟΠ είναι σαφώς ένας παράγοντας κινδύνου, γνωρίζουμε ότι πρέπει να ενέχονται και άλλοι παράγοντες, διότι άτομα με «φυσιολογική» ΕΟΠ μπορεί να έχουν απώλεια όρασης από το γλαύκωμα.
ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΥΓΡΟ (ΥΔΑΤΟΕΙΔΕΣ ΥΓΡΟ)
Το υδατοειδές υγρό είναι το διαυγές, υδαρές υγρό, το οποίο παράγεται συνεχώς εντός του οφθαλμού. Είναι διαφορετικό από τα δάκρυά σας. Τα δάκρυα παράγονται από αδένες εκτός του ματιού και εφυγραίνουν την εξωτερική επιφάνεια του βολβού του ματιού.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Η πρώιμη ανίχνευση, μέσω τακτικού και πλήρους οφθαλμολογικού ελέγχου, είναι το κλειδί για την προστασία της όρασης από βλάβη που μπορεί να της προκαλέσει το γλαύκωμα.
Είναι σημαντικό να εξετάζονται συχνά τα μάτια σας. Ο έλεγχος των ματιών θα έπρεπε να γίνεται στην ηλικία:
Των 35 και 40 ετών
Των 40 έως 60 ετών, έλεγχος κάθε δύο με τέσσερα χρόνια
Μετά τα 60, κάθε ένα με δύο έτη
Ο,ποιοσδήποτε με παράγοντες υψηλού κινδύνου, θα έπρεπε να ελέγχεται κάθε ένα με δύο έτη μετά την ηλικία των 35 ετών.
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟ ΤΟΥ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ
Τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις για το γλαύκωμα περιλαμβάνουν δύο οφθαλμολογικές εξετάσεις ρουτίνας: την τονομέτρηση και την οφθαλμοσκόπηση.
ΤΟΝΟΜΕΤΡΗΣΗ
Η τονομέτρησης μετρά την εσωτερική πίεση του ματιού. Χρησιμοποιούνται σταγόνες για την αναισθητοποίηση του οφθαλμού. Κατόπιν ο ιατρός χρησιμοποιεί μία ειδική συσκευή που μετρά την πίεση του ματιού.
ΟΦΘΑΛΜΟΣΚΟΠΗΣΗ
Η οφθαλμοσκόπηση χρησιμοποιείται για να εξετασθεί το εσωτερικό του οφθαλμού, ειδικότερα το οπτικό νεύρο.
Εάν η πίεση στο μάτι δεν είναι στα φυσιολογικά όρια τιμών ή αν η μορφολογία του οπτικού νεύρου είναι ασύνηθης, τότε διεξάγονται δύο ειδικές δοκιμασίες. Αυτές οι δύο εξεταστικές μέθοδοι ονομάζονται περιμετρία και γωνιοσκοπία.
ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΑ
Η εξέταση της περιμετρίας είναι γνωστή και ως εξέταση οπτικών πεδίων (οπτικού πεδίου). Κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης σας ζητείται να κοιτάτε ευθεία μπροστά και να εντοπίσετε ένα φως. Αυτό βοηθά να σχηματισθεί ένας «χάρτης» της όρασής σας.
ΓΩΝΙΟΣΚΟΠΙΑ
Η γωνιοσκοπία είναι μια ανώδυνη εξέταση του οφθαλμού, η οποία ελέγχει εάν η γωνία, όπου η ίριδα συναντάται με τον κερατοειδή χιτώνα, είναι ανοικτή ή κλειστή, δεικνύοντας την ύπαρξη γλαυκώματος ανοικτής ή κλειστής γωνίας.
ΨΗΦΙΑΚΗ (ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ) ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΟΠΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΟΥ
Πρόσφατα τρεις νέες απεικονιστικές μέθοδοι του οπτικού νεύρου έχουν γίνει ευρέως διαθέσιμες. Αυτές είναι η laser πολαριμετρία (GDx), η συνεστιακή laser οφθαλμοσκόπηση (Heidelberg Retinal Tomography ή HRT II) και η οπτική τομογραφία συνάφιας (OCT).
Το μηχάνημα της laser πολαριμετρίας (GDx) δεν απεικονίζει στην πραγματικότητα το οπτικό νεύρο, αλλά υπολογίζει το πάχος της στιβάδας των νευρικών ινών στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδή χιτώνα στο όριο μεταίχμιο της μετάπτωσης των νευρικών ινών στο χείλος του οπτικού νεύρου για τον σχηματισμό του οπτικού δίσκου.
Το HRT σαρώνει την αμφιβληστροειδική επιφάνεια και το οπτικό νεύρο με την βοήθεια μίας ακτίνας laser. Ύστερα σχηματίζειμία τοπογραφική (3 –D) απεικόνιση της κεφαλής του οπτικού νεύρου. Μετράται επίσης το πάχος της στιβάδας των νευρικών ινών.
Το OCT αξιοποιεί μια τεχνική επονομαζόμενη οπτική τομογραφία συνάφιας, η οποία δημιουργεί απεικονίσεις με τη χρήση ειδικών ακτινών φωτός. Το μηχάνημα OCT μπορεί να δημιουργήσει ένα χάρτη του περιγράμματος της κεφαλής του οπτικού νεύρου, της κοίλανσης αυτού και να μετρήσει το πάχος της στιβάδας των νευρικών ινών.
Οι τρεις συσκευές μπορούν να επισημάνουν την απώλεια νευρικών ινών του νεύρου.
ΕΝΔΟΦΘΑΛΜΙΑ ΠΙΕΣΗ
Η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ) είναι σημαντική για τον καθορισμό του βαθμού του κινδύνου που διατρέχετε για να νοσήσετε από γλαύκωμα. Εφόσον η ΕΟΠ είναι υψηλή, προσεκτική αντιμετώπιση της πίεσης του ματιού σας με φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη απώλειας της όρασης. Πρόσφατες ανακαλύψεις σχετικές με τον κερατοειδή χιτώνα, το διαφανές τμήμα του προστατευτικού καλύμματος του οφθαλμού, δείχνουν ότι το πάχος του κερατοειδούς είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην ακριβή μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.
ΠΑΧΟΣ ΚΕΡΑΤΟΕΙΔΟΥΣ
Το 2002 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της Μελέτης για την Οφθαλμική Υπερτονία (OHTS). Ο σκοπός της μελέτης ήταν να καθορίσει εάν η πρώιμη θεραπευτική παρέμβαση με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής μείωσης της πίεσης θα μπορούσε να οδηγήσει στη μείωση του αριθμού των οφθαλμικά υπέρτονων ασθενών που αναπτύσσουν γλαύκωμα. Κατά τη διάρκεια της μελέτης έγινε μία σημαντική ανακάλυψη, η οποία αφορούσε το κερατοειδικό πάχος, το ρόλο του στην ενδοφθάλμια πίεση και την ανάπτυξη γλαυκώματος.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΤΟ ΠΑΧΟΣ ΤΟΥ ΚΕΡΑΤΟΕΙΔΟΥΣ
Το κερατοειδικό πάχος είναι σημαντικό, διότι μπορεί να συγκαλύψει μία ακριβή μέτρηση της τιμής της πίεσης, έχοντας ως αποτέλεσμα την θεραπευτική αντιμετώπιση μιας κατάστασης, η οποία μπορεί να μην υφίσταται στην πραγματικότητα. Η πραγματική ΕΟΠ μπορεί να υποτιμάται σε ασθενείς με λεπτότερο κερατοειδή (μικρότερο πάχος κεντρικού κερατοειδούς, ΠΚΚ) και να υπερτιμάται σε ασθενείς με μεγαλύτερο πάχος. Αυτό το γεγονός μπορεί να είναι σημαντικό για την ορθότερη διαγνωστική προσπέλασή καθώς μερικά άτομα αρχικώς διαγνωσμένα με γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης μπορούν στη πραγματικότητα να αντιμετωπισθούν ακριβέστερα με τη διάγνωση του απλού γλαυκώματος, άλλοι με την διάγνωση της οφθαλμικής υπερτονίας μπορεί να έχουν καλύτερη θεραπευτική αντιμετώπιση ως έχοντες φυσιολογική πίεση με βάση την ακριβή μέτρηση του πάχους του κερατοειδούς.
ΠΑΧΥΜΕΤΡΙΑ
Μία εξέταση παχυμετρίας είναι μια απλή, γρήγορη, ανώδυνη μέθοδος εκτίμησης του πάχους του κερατοειδούς. Με αυτή την μέτρηση ο γιατρός είναι σε θέση να υπολογίσει καλύτερα την μετρούμενη ΕΟΠ και να σχεδιάσει ένα θεραπευτικό πλάνο που να ανταποκρίνεται στην δεδομένη κατάστασή. Η διαδικασία διαρκεί περίπου ένα λεπτό μόλις για την μέτρηση και των δύο οφθαλμών.
ΤΕΣΣΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ - ΚΛΕΙΔΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ
Το γλαύκωμα είναι κύρια αιτία πρόκλησης τύφλωσης
Το γλαύκωμα μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση εάν δεν αντιμετωπισθεί θεραπευτικά. Επιπλέον δυστυχώς περίπου 10% των ατόμων με γλαύκωμα που λαμβάνουν την ενδεδειγμένη θεραπεία έχουν παρόλ’ αυτά απώλεια όρασης.
Δεν υπάρχει ακόμα ίαση για το γλαύκωμα
Το γλαύκωμα δεν είναι ιάσιμο και η όραση που έχει χαθεί δεν μπορεί να επανέλθει. Με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής ή/και χειρουργικής επέμβασης, είναι δυνατόν να σταματήσει η περαιτέρω απώλεια της όρασης. Δεδομένου ότι το γλαύκωμα είναι μια χρόνια κατάσταση, πρέπει να παρακολουθείται εφόρου ζωής. Η διάγνωση είναι το πρώτο βήμα για την διατήρηση της όρασης.
Ο καθένας κινδυνεύει από γλαύκωμα
Ο καθένας διατρέχει κίνδυνο να προσβληθεί από γλαύκωμα από τα βρέφη έως τους ηλικιωμένους. Οι ηλικιωμένοι είναι πιθανότερο να αναπτύξουν γλαύκωμα, αλλά τα βρέφη μπορεί να γεννηθούν με γλαύκωμα (περίπου 1 σε κάθε 10,000 βρέφη που γεννιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες). Νεάροι ενήλικες επίσης μπορεί να νοσήσουν.
Μπορεί να απουσιάζουν τα προειδοποιητικά συμπτώματα
Στην περίπτωση του γλαυκώματος ανοικτής γωνίας, την πιο κοινή μορφή γλαυκώματος, ουσιαστικά δεν υπάρχουν συμπτώματα. Συνήθως δεν υπάρχει πόνος που να συνοδεύει την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης.
Η απώλεια της όρασης ξεκινά με την περιφερική ή πλευρική όραση. Μπορεί να αντισταθμίζεται ασυναίσθητα αυτή η απώλεια με την στροφή προς την σύστοιχη πλευρά του κεφαλιου και μπορεί να μην γίνει αντιληπτο οτιδήποτε εως ότου να έχει συντελεστεί σημαντική απώλεια όρασης. Ο καλύτερος τρόπος για την προστασία της όρασης από το γλαύκωμα είναι ο συχνός έλεγχος.
ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ
Υπολογίζεται ότι πάνω από 3 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν γλαύκωμα, αλλά μόνο οι μισοί από αυτούς γνωρίζουν ότι έχουν.
• Περίπου 120,000 είναι τυφλοί από το γλαύκωμα, αποτελόντας το 9% με 12% όλων των περιπτώσεων τύφλωσης στις Η.Π.Α.
• Γύρω στο 2% του πληθυσμού ηλικίας 40-50 και 8% άνω των 70 ετών έχουν αυξημένη ΕΟΠ.
• Το γλαύκωμα είναι η δεύτερη κυριότερη αιτία τύφλωσης παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
• Το γλαύκωμα είναι η κυριότερη αιτία τύφλωσης στον Αφρο-Αμερικανικό πληθυσμό.
• Το γλαύκωμα είναι 6 με 8 φορές συχνότερο στους Αφρο-Αμερικανούς απ’ ότι στους Καυκάσιους.
Οι Αφρο-Αμερικανοί ηλικίας 45-65 είναι κατά 14 με 17 φορές πιθανότερο να τυφλωθούν από γλαύκωμα απ’ ότι οι Καυκάσιοι με γλαύκωμα της ίδιας ηλικιακής ομάδας.
Η πιο συχνή μορφή, το Γλαύκωμα Ανοικτής Γωνίας, είναι υπεύθυνο για το 19% όλων των περιπτώσεων τύφλωσης στους Αφρο-Αμερικανούς σε σύγκριση με το 6% στους Καυκάσιους.
Άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν: άτομα άνω των 60, οικογενειακά μέλη ατόμων ήδη διαγνωσμένων, διαβητικοί και οι υψηλοί μύωπες.
Υπολογισμοί προσεγγίζουν τον συνολικό αριθμό των υπόπτων περιπτώσεων γλαυκώματος σε περίπου 65 εκατομμύρια ανά τον κόσμο.
Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Μια δημοσκόπηση βρήκε ότι:
• 74% από τα πάνω από 1,000 άτομα, τα οποία ρωτήθηκαν) στα οποία είπαν ότι εξετάζουν τα μάτια τους τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια.
• 61% εξ αυτών εξετάζονται με διαστολή της κόρης (ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για την ανίχνευση του γλαυκώματος).
• 16.1% των Αφρο-Αμερικανών δεν γνώριζαν σχετικά με το γλαύκωμα.
• 8.8% των Καυκάσιων δεν γνώριζαν τίποτα σχετικά με το γλαύκωμα.
Μια Δημοσκόπηση Έρευνας για την Πρόληψη της Τύφλωσης έδειξε ότι:
• Η τύφλωση κατετάγη τρίτη (μετά τον καρκίνο και την καρδιακή νόσο) ως ο μεγαλύτερος φόβος των ανθρώπων.
• 20% των ατόμων γνώριζε ότι το γλαύκωμα σχετίζεται με την αύξηση της πίεσης μέσα στο μάτι. Οι περισσότεροι εξ αυτών είχαν εσφαλμένα την πεποίθηση ότι κανείς θα μπορούσε να αναγνωρίσει μόνος του ότι πάσχει από γλαύκωμα, λόγω των επακόλουθων συμπτωμάτων, ή ότι το γλαύκωμα ήταν εύκολα θεραπεύσιμο ή ότι δεν οδηγούσε σε τύφλωση.
• 50% είχε ακούσει σχετικά με το γλαύκωμα, αλλά δεν ήταν σίγουρο τί ακριβώς ήταν.
• 30% δεν είχε ακούσει ποτέ σχετικά με το γλαύκωμα.
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΩΝ
Α. ΠΡΩΤΟΠΑΘΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΑ
Α1. Πρωτοπαθές Γλαύκωμα Ανοικτής Γωνίας
Είναι η πιο συνήθης μορφή γλαυκώματος και προσβάλλει περίπου τρία εκατομμύρια Αμερικανών. Προκύπτει όταν το σύστημα αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού αποφράσεται με την πάροδο του χρόνου. Η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ) αυξάνεται, διότι δεν μπορεί να εξέλθει η κατάλληλη ποσότητα υγρού από το μάτι. Στο πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας οι είσοδοι των καναλιών απορροής είναι ανοικτοί και επομένως θα έπρεπε να λειτουργούν ομαλά. Το κώλυμα εντοπίζεται στα ενδότερα τμήματα των διαύλων, όπως ένας βουλωμένος σωλήνας κάτω από το σημείο αποστράγγισης σε ένα νιπτήρα.
Οι περισσότεροι πάσχοντες δεν έχουν συμπτώματα και προειδοποιητικά σημεία. Εφόσον δεν διαγνωσθεί και δεν αντιμετωπισθεί το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας μπορεί να οδηγήσει σε προοδευτική απώλεια της όρασης. Ο τύπος αυτός γλαυκώματος αναπτύσσεται αργά και μερικές φορές χωρίς η απώλεια όρασης να γίνεται αντιληπτή για πολλά έτη. Συνήθως έχει καλή ανταπόκριση στην χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή, ειδικώτερα όταν εντοπισθεί νωρίς και χορηγηθεί θεραπεία.
Α2. Γλαύκωμα Κλειστής Γωνίας
Αυτός ο τύπος είναι γνωστός και ως οξύ γλαύκωμα ή γλαύκωμα στενής γωνίας. Είναι πολύ πιο σπάνιο και διαφέρει πολύ από το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας στο γεγονός ότι η ενδοφθάλμια πίεση αυξάνεται πολύ γρήγορα.
Αυτό συμβαίνει όταν τα αποχετευτικά κανάλια εμποδίζονται ή καλύπτονται, όπως ένας νιπτήρας στον οποίο επικαλύπτεται το σημείο αποστράγγισης.
Στο γλαύκωμα κλειστής γωνίας, η διαμόρφωση της ίριδας δεν είναι τόσο ευρεία και ανοικτή όσο είναι φυσιολογικά. Το εξώτερο μέρος της συνωστίζεται μπροστά από τους διαύλους παροχέτευσης του οφθαλμού, όταν η κόρη μεγαλώνει πάρα πολύ ή πολύ γρήγορα. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν κανείς μπεί μέσα ένα σκοτεινό δωμάτιο.
Υπάρχει μία απλή δοκιμασία για να διαπιστωθεί εάν η γωνία του προσθίου θαλάμου έχει φυσιολογική διαμόρφωση και είναι ευρεία ή εάν είναι παθολογική και στενή. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κεφαλαλγίες, οφθαλμικό άλγος, ναυτία, ίλιγγο, εμφάνιση φωτεινών στεφάνων γύρω από τα φώτα και πολύ θολωμένη όραση. Η αντιμετώπιση του γλαυκώματος κλειστής γωνίας συνήθως περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση για την δημιουργία μιάς μικρής οπής στην ίριδα..
Α3. Γλαύκωμα Φυσιολογικής Πίεσης (ΓΦΠ)
Είναι γνωστό και σαν γλαύκωμα χαμηλής πίεσης. Σε αυτόν τον τύπο γλαυκώματος το οπτικό νεύρο υφίσταται βλάβη παρόλο που η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ) δεν είναι υψηλή.Οι ειδικοί δεν γνωρίζουν γιατί τα οπτικά νεύρα ορισμένων ατόμων βλάπτονται ευρισκόμενα σε συνθήκες «φυσιολογικής» πίεσης (μεταξύ 12-22 mm Hg).
Εκείνοι οι οποίοι κινδυνεύουν περισσότερο από τον τύπο αυτό είναι οι άνθρωποι με θετικό οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος φυσιολογικής πίεσης, ιαπωνικής καταγωγής και άτομα με ιστορικό συστηματικής καρδιακής νόσου,ό πως ο ανώμαλος καρδιακός ρυθμός (καρδιακές αρρυθμίες). Το γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης εντοπίζεται συνήθως με την εξέταση του οπτικού νεύρου.
Το Ίδρυμα Έρευνας του Γλαυκώματος χρηματοδότησε μια διεθνή πολυκεντρική μελέτη για να βοηθήσει στον προσδιορισμό της ιδανικότερης θεραπευτικής αντιμετώπισης γι αυτόν τον τύπο γλαυκώματος. Συμπέρασμα της μελέτης ήταν το γεγονός ότι σταγόνες φαρμακευτικών κολλυρίων που χρησιμοποιούνται για την μείωση της πίεσης ήταν αποτελεσματικές και στις περιπτώσεις γλαυκώματος φυσιολογικής πίεσης. Προς το παρόν οι περισσότεροι οφθαλμίατροι αντιμετωπίζουν τον τύπο αυτό γλαυκώματος διατηρώντας τα φυσιολογικά επίπεδα ενδοφθάλμιας πίεσης όσο το δυνατόν χαμηλότερα με τη βοήθεια φαρμάκων, επέμβασης laser ή διηθητικής επέμβασης.
Α4. Παιδιατρικό Γλαύκωμα
Το παιδιατρικό γλαύκωμα χωρίζεται σε συγγενές γλαύκωμα (παρόν κατά τη γέννηση), νεογνικό (βρεφικό) γλαύκωμα (εμφανίζεται κατά τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής), νεανικό (εφηβικό) γλαύκωμα (από την ηλικία των τριών ετών ως τα εφηβικά χρόνια ή την νεαρή ενήλικη ζωή) και όλα τα είδη δευτεροπαθών γλαυκωμάτων που παρουσιάζονται στην παιδιατρική ηλικιακή ομάδα.
Το συγγενές γλαύκωμα είναι παρόν κατά την γέννηση και οι περισσότερες περιπτώσεις αυτού διαγιγνώσκονται κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους ζωής. Μερικές φορές δεν αναγνωρίζονται συμπτώματα μέχρι την ύστερη βρεφική ή την πρώιμη παιδική ηλικία.
Τα χρονικά περιθώρια για θεραπευτική αντιμετώπιση διαφέρουν πολύ αυτών του γλαυκώματος των ενηλίκων. Είναι πολύ σημαντικό το παιδιατρικό γλαύκωμα, να εντοπισθεί νωρίς προκειμένου να αποφευχθεί η τύφλωση.
Β. ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΑ
Το γλαύκωμα μπορεί να εμφανιστεί σαν αποτέλεσμα ενός οφθαλμικού τραυματισμού, μιας φλεγμονής, ενός όγκου ή σε προχωρημένα στάδια καταρράκτη ή διαβήτη. Μπορεί επίσης να προκληθεί από ορισμένα φάρμακα όπως τα στεροειδή. Το είδος αυτό γλαυκώματος μπορεί να είναι ήπιας ή βαρειάς μορφής. Ο τύπος θεραπευτικής αντιμετώπισης θα εξαρτηθεί από το εάν πρόκειται για γλαύκωμα ανοικτής ή κλειστής γωνίας.
Β1. Ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα
Η μορφή αυτή δευτεροπαθούς γλαυκώματος ανοικτής γωνίας εμφανίζεται με την παρουσία ενός φολιδοειδούς «σαν πιτυρίδα» υλικού που «ξεφλουδίζει» από την εξωτερική στιβάδα του φακού μέσα στο μάτι. Το υλικό συγκεντρώνεται στην γωνία του προσθίου θαλάμου μεταξύ του κερατοειδούς και της ίριδος και μπορεί να οδηγήσει σε κώλυμα του αποχετευτικού συστήματος του οφθαλμού, προκαλώντας αύξηση της πίεσης.
Το ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα είναι σύνηθες στα άτομα Σκανδιναβικής καταγωγής. Στην αντιμετώπισή του περιλαμβάνονται η φαρμακευτική αγωγή και η χειρουργική αντιμετώπιση.
Β2. Χρωστικό γλαύκωμα
Η μορφή αυτή δευτεροπαθούς γλαυκώματος ανοικτής γωνίας χαρακτηρίζεται από την παρουσία κοκκίων χρωστικής, προερχομένων από το οπίσθιο τμήμα της ίριδας στο διαυγές υγρό που παράγεται εντός του οφθαλμού. Αυτά τα μικροσκοπικά κοκκία χρωστικής κατευθύνονται προς τα κανάλια απορροής εντός του οφθαλμού και προοδευτικά τα αποφράσσουν, αυξάνοντας την ΕΟΠ. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική αντιμετώπιση.
Β3. Τραυματικό γλαύκωμα
Τραυματισμός του οφθαλμού μπορεί να προκαλέσει δευτεροπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας. Παρουσιάζεται είτε άμεσα έιτε χρόνια μετά την κάκωση. Προκαλείται από αμβλύ τραύμα που έχει σαν αποτέλεσμα «μώλωπα» (αιμορραγική εκχύμωση) στο μάτι ή από διατιτραίνον τραύμα. Επιπρόσθετα καταστάσεις όπως μεγάλου βαθμού μυωπία, παλαιός τραυματισμός, μόλυνση ή προηγηθείσα επέμβαση μπορεί να κάνουν πιο ευάλωτο τον οφθαλμό σε σοβαρό τραυματισμό.
Β4. Νεοαγγειακό γλαύκωμα
Το νεοαγγειακό γλαύκωμα συνδέεται πάντοτε με άλλες συνοδές παθήσεις, συνηθέστερα με σακχαρώδη διαβήτη. Τα νεοσχηματιζόμενα αγγεία (νεοαγγεία) παρεμποδίζουν την έξοδο του υδατοειδούς υγρού μέσω του διηθητικού ηθμού προκαλώντας αύξηση στην ενδοφθάλμια πίεση. Το είδος αυτό γλαυκώματος είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπισθεί θεραπευτικά.
Β5. Ιριδοκερατοειδικό Ενδοθηλιακό Σύνδρομο
Το σπάνιο αυτό είδος γλαυκώματος συνήθως εμφανίζεται ετερόπλευρα (σε έναν μόνο οφθαλμό). Κύτταρα της οπίσθιας επιφάνειας του κερατοειδούς αναπτύσσονται στον αποχετευτικό ιστό του οφθαλμού και κατά πλάτος της επιφάνειας της ίριδας, αυξάνοντας την ΕΟΠ και βλάπτοντας το οπτικό νεύρο. Επίσης σχηματίζουν συμφύσεις (ινώδη ιστό) που προσκολλούν την ίριδα στον κερατοειδή, επιτείνοντας την απόφραξη των αποχετευτικών διαύλων.
Το Ιριδοκερατοειδικό Ενδοθηλιακό Σύνδρομο παρατηρείται συνηθέστερα σε άτομα θηλυκού γένους με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται η θολή όραση στην αφύπνιση και η εμφάνιση άλους γύρω από τα φώτα. Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών και διηθητική επέμβαση (τραμπεκουλεκτομή). Η εφαρμογή θεραπείας με laser δεν είναι αποτελεσματική σε αυτές τις περιπτώσεις.
Πηγή: Ελληνική Οφθαλμολογική Εταιρία
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με οφθαλμίατρους επισκευθείτε το www.ygeia.com.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου