ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

Η ατοπική δερματίτιδα, είναι μια χρόνια, κνησμώδης δερματική νόσος η οποία είναι πολύ κοινή στα παιδιά, μπορεί όμως να εμφανισθεί και σε οποιαδήποτε άλλη ηλικία. Είναι επίσης γνωστή και ως ατοπικό έκζεμα. Εμφανίζεται σε άτομα, τα οποία παρουσιάζουν «ατοπική» προδιάθεση. Τα άτομα αυτά έχουν ορισμένα ή και όλα από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: ατοπική δερματίτιδα, άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα, υπερκινητικότητα, μια πτυχή κάτω απ’ τα μάτια που λέγεται πτυχή του Morgan, αυξημένο IQ, οικογενειακό ιστορικό άσθματος, πυρετού εκ χόρτου ή εκζέματος, θυλακική υπερκεράτωση, πάχυνση του δέρματος (λειχηνοποίηση), έκζεμα θηλών, κ.ά.
Η ατοπική δερματίτιδα δεν είναι μεταδοτική. Εμφανίζεται ως αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Αυτοί περιλαμβάνουν τις ερεθιστικές ουσίες του δέρματος, τον καιρό, τη θερμοκρασία και μη ειδικές αιτίες. Υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία στην εμφάνιση της ατοπικής δερματίτιδας. Από καιρού εις καιρόν, τα περισσότερα άτομα, παρουσιάζουν κρίσεις με φλεγμονώδεις, ερυθρωπές, καμιά φορά φυσαλιδώδεις και διαπυημένες πλάκες. Στις φάσεις ύφεσης, το δέρμα μπορεί να είναι φυσιολογικό ή να εμφανίζει ξηρές, πεπαχυσμένες και κνησμώδεις περιοχές.
Στα βρέφη κάτω του ενός έτους, το έκζεμα μπορεί να είναι διάσπαρτο. Το δέρμα είναι ξηρό, ερυθρό και παρουσιάζει απολέπιση, ενώ συνήθως, ξεκινά, απ’ τα μάγουλα των βρεφών. Στην παιδική ηλικία, το έκζεμα προσβάλλει τους καρπούς, τους αγκώνες, τους αστραγάλους, τα γόνατα και τα γεννητικά όργανα, ενώ είναι ιδιαίτερα κνησμώδες. Στα μεγαλύτερα παιδιά, προσβάλλονται οι καμπτικές επιφάνειες. Το δέρμα είναι πεπαχυσμένο λόγω της τριβής και του ξυσίματος. Στους ενήλικες, η ατοπική δερματίτιδα είναι πιο εντοπισμένη και εμφανίζεται στα χέρια ή σαν επαγγελματική δερματίτιδα εξ’ επαφής. Επίσης, συχνά επιμολύνεται από σταφυλόκοκκο.
Η ατοπική δερματίτιδα προσβάλλει το 15-20% των παιδιών και μόνο το 1-2% των ενηλίκων. Συνήθως, ξεκινά σε ηλικία κάτω των δύο ετών. Τα άτομα που ζουν σε αστικές περιοχές με χαμηλή υγρασία παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη της νόσου. Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εικόνα, στο ιστορικό του ασθενούς, ενώ χρήσιμες είναι και οι αλλεργικές δοκιμασίες (επιδερμιδικές δοκιμασίες, δοκιμασίες νυγμού, εξετάσεις αίματος).
Η θεραπεία, περιλαμβάνει την αποφυγή εκλυτικών παραγόντων όπως η σκόνη, η γύρη, το τρίχωμα των ζώων, τα λούτρινα ζωάκια, η χλωρίνη, ο καπνός του τσιγάρου, οι ξηροί καρποί, κ.ά. Άλλοι παράγοντες οι οποίοι επιδρούν στην επιδείνωση του νοσήματος, είναι συναισθηματικοί, όπως άγχος, απογοήτευση και θυμός, λόγοι προσωπικοί και μεγάλες αλλαγές στη ζωή όπως απώλεια αγαπημένου προσώπου, διαζύγιο, απόλυση από εργασία κ.ά. Ο καιρός, και ιδιαίτερα ο χειμώνας, τα μέρη που έχουν έντονη εσωτερική θέρμανση, τα παρατεταμένα ζεστά μπάνια όπως επίσης και μια λοίμωξη, μπορεί να προκαλέσουν επιδείνωση της νόσου.
Στην ατοπική δερματίτιδα, πραγματοποιείται απώλεια της υγρασίας της επιδερμίδας με ρήξη του επιδερμιδικού φραγμού. Επίσης, το σημαντικότερο σύμπτωμα το οποίο συνεπάγεται πολλές άλλες εκδηλώσεις της νόσου, είναι ο κνησμός. Στοχεύουμε στην καταπολέμηση αυτών των παραγόντων με τη χρήση διαφόρων σκευασμάτων. Από τοπικά σκευάσματα, χρησιμοποιούμε καλλυντικά όπως μπάνια βρώμης, λοσιόν, γαλακτώματα, ενυδατικούς παράγοντες, σκευάσματα με ουρία, πίσσα, και ειδικά σαπούνια. Τα τοπικά φαρμακευτικά σκευάσματα περιλαμβάνουν κορτιζονούχα, αντιβιοτικά, τακρόλιμους, πιμεκρόλιμους, και αντισταμινικά. Σπανίως, χορηγούνται φάρμακα από το στόμα όπως κορτιζόνη, κυκλοσπορίνη, αζαθειοπρίνη, ενώ συνήθως χορηγούνται τα αντισταμινικά. Η φωτοθεραπεία ως θεραπευτική μέθοδος επιλέγεται σπάνια.
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΧΑΡΙΤΙΝΗ 
ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ- ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ
Για περισσότερες πληροφορίες για δερματολόγους επισκευτείτε το ygeia.com.gr